Kanser Hastalarının Beslenme Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilir?

Beslenme tedavisi, doktorlar ve diyetisyenler tarafından kullanılan bir yaklaşımdır.

İster evde ister hastanede uygulansın, beslenme tedavisi, hastaların beslenme durumunu değerlendirmeye ve vücutlarının çalışması veya iyileşmesi için neye ihtiyacı olduğunu belirlemeye yönelik bir dizi süreçten oluşur. Aşağıdaki gruplara ayrılabilir:¹

Beslenme Değerlendirmesi - Yetersiz beslenme riskini (düşük, orta veya yüksek) değerlendirmeye yönelik hızlı bir aşamadır. Her hastanenin veya kliniğin kendi politikası vardır, ancak genellikle kilo kaybı olup olmadığını (ve ne kadar olduğunu) ve gıda alımının bireysel ihtiyaçlar için yeterli olup olmadığını kontrol ederler. En yaygın yöntemlerden bazıları şunlardır:¹

• STRONG Kids (çocuklar ve gençler için) - Klinik değerlendirmeyi, herhangi bir yüksek riskli hastalık veya büyük bir ameliyat olup olmadığı, yakın zamanda besin alımı ve kilo kaybı veya yetersiz kilo artışı olup olmadığını dikkate alır.¹
• Nütrisyonel Risk Taraması (NRS) - Vücut kitle indeksine, üç ay önceki kilo kaybına, önceki hafta gıda alımında düşüş olup olmadığına ve sağlığın ciddi şekilde tehlikeye girip girmediğine bakar.¹
• Malnutrition Universal Tarama Aracı (MUST) - Bu yöntemin yaklaşımı, vücut kitle indeksini, önceki üç ila altı aydaki kilo kaybı yüzdesini ve beslenme düzenini değerlendirmektir.¹

Yetersiz beslenmeye dair düşük bir risk olması durumunda, hastalar tedavi boyunca başka taramalara tabi tutulur. Bir risk varsa, beslenme değerlendirmesi beslenme terapisi uygulaması seviyesine taşınmalıdır.¹

Hastanın beslenme değerlendirmesi - Hastaların beslenme risk düzeyini belirlemek ve beslenme durumlarını iyileştirmenin en iyi yolunu seçmek için bir dizi ayrıntılı kriter kullanılır. Genel olarak, risk kriterleri şunlardır:²

Yetişkinlerde²

• Beslenme ihtiyacının %60'ından azını karşılayan tüketim;
• Gastrointestinal (mide-bağırsak) kanaldaki değişiklikler;
• Mevcut diğer hastalıklar;
• Devam eden enfeksiyonlar;

Çocuklarda ve ergenlerde²

• Hastalık öncesine göre %5'ten fazla kilo kaybı;
• Ardışık üç ila beş gün boyunca günlük tavsiye edilenin %70'inden az besin alımı;
• Mevcut diğer hastalıklar;
• Devam eden enfeksiyonlar;
• Gastrointestinal (mide-bağırsak) kanaldaki değişiklikler.

Yaşlılar²

• Yüksek kilo kaybı yüzdesi;
• Ardışık beş gün veya daha uzun süre hastanın ihtiyacının %60'ından az gıda tüketimi;
• Toplam serum kolesterolü <160 mg/dl.;
• Gastrointestinal kanal semptomları;
• Ağız, boğaz, gırtlak, yutak, karın veya akciğer tümörü;
• Baş, boyun, göğüs ve/veya karın bölgelerinde radyoterapi, ameliyatlar ve/veya kemoterapi.

Beslenme ihtiyaçları hesaplaması - Yaş, beslenme değerlendirme sonuçları, hastalık evresi, kişinin sağlık durumu ve bildirilen semptomlara dayalıdır. Kas kütlesi kazanması veya kilo alması gereken kişiler günlük olarak daha fazla kalori ve protein tüketmelidir. Yetersiz beslenen ve kilo kaybı olan yaşlılar ve çocuklar özel dikkat gerektirir ve günlük beslenme ihtiyaçları bir diyetisyen tarafından gözden geçirilmelidir.¹

Enteral Beslenme Tedavisi Endikasyonu - Doktorlar ve/veya diyetisyenler, hastanın kilo alması veya kilosunu koruması için ihtiyaç duyduğundan daha az tükettiği sonucuna varırsa, uygun bir enteral beslenme tedavisi önerilebilir. Bunlar üç türe ayrılır:²

• Oral beslenme tedavisi - Yemek ve takviye alarak gerekli miktarda kalori, protein, su, vitamin ve minerali sağlamayı amaçlar.1 Bu genellikle ilk seçenektir çünkü daha doğaldır ve hem el yapımı hem de endüstriyel oral takviyeler kabul edilir.²
• Enteral beslenme tedavisi - Bu yöntem, hastalar katı yiyecekleri tüketemediğinde veya art arda üç günden fazla bir süre boyunca günlük beslenme ihtiyaçlarının %60'ından fazlasını alamadığında önerilir. Hastaların midelerine veya ince bağırsaklarına tamamen veya kısmen besin sağlamak için bir prob yerleştirilir. Enteral beslenme vitaminler, mineraller, proteinler, yağlar, karbonhidratlar ve su olmak üzere her şeyi sağlar.³
• Parenteral beslenme tedavisi - Gastrointestinal sistemde yara, tıkanıklık ve yetersizlik gibi herhangi bir sorun olması durumunda veya enteral tedaviye başladıktan 24 ila 72 saat sonra hastanın beslenmesinin yetersiz kalması durumunda önerilir. Bu yöntemde besinler damardan verilir.³

İyileşmenin olabildiğince çabuk gerçekleşmesi için aile üyeleri/bakıcılar ve sağlık ekibi arasında iletişim ve işbirliği olması önemlidir.

Referanslar:

1 - Brazilian Ministry of Health. Manual of nutritional therapy on specialized hospital care in the context of the Brazilian Health System (SUS/Brazil) (“Manual of nutritional therapy in specialized hospital care within the scope of the Unified Health System”). Available at: http://bvsms.saude.gov.br/bvs/publicacoes/manual_terapia_nutricional_atencao_hospitalar.pdf. Access on: November/2019.
2 - (Brazilian) National Cancer Institute (“Instituto Nacional de Câncer”). National Consensus on Oncology Nutrition (“Consenso Nacional de Nutrição Oncológica”). Available at: https://www.inca.gov.br/sites/ufu.sti.inca.local/files//media/document//consenso-nacional-de-nutricao-oncologica-vol2-2011.pdf. Access on: November/2019.
3 - Hospital das Clínicas of the Federal University of Goiás. Enteral and Parenteral Nutritional Therapy Protocol by the Nutritional Support Commission (“Protocolo de terapia nutricional enteral e parenteral da Comissão de Suporte Nutricional”). Available at: http://www2.ebserh.gov.br/documents/222842/1033900/Manual+de+Nutricao+Parenteral+e+Enteral.pdf/98898f78-942a-4e5e-93be-4e13c63ee8cd. Access on: November/2019.