Kanser Tedavisinde Psikolojik Desteğin Rolü ve Önemi
Psikolojik takip ve diğer tedavi yaklaşımları, tedavi sonrasında iyilik halini teşvik etmek ve olumsuz duygulardan kaçınmak açısından yararlıdır.1
Kanserin geri geleceği endişesi, özellikle tedavi sonrasındaki ilk bir yıllık sürede, saç kaybı ve kilo değişiklikleri gibi olası fiziksel değişimlere dair endişelerle birlikte sıklıkla görülen bir durumdur.1 Bu hisler, moral bozukluğu ve hatta kızgınlık gibi diğer duygulara yol açarak, depresyon ve endişe bozukluğu gibi daha da ciddi sorunlara zemin hazırlayabilirler.1,2
Kanser tedavisinden sonra psikolojik terapiye başlamak veya devam etmek neden önemlidir
Tedavi sona erdikten sonra bile, hastalığı geçirmenin psikolojik etkisi en az beş yıl boyunca kendini gösterebilir.2 Bu nedenle, “travma sonrası büyümeyi” teşvik etmek için psikolojik terapi seansları önerilmektedir. Amaç, kendilerine ve ilişkilerine dair olumlu değişimler gerçekleştirmek ve hayatta yeni imkanlar görebilmek üzere insanlara ilham vermektir. Bu tür terapi aynı zamanda tedavi sürecinde gelişmiş olabilecek, yemek takıntısı ve anoreksi gibi yeme bozukluklarını tedavi etmeye de yardımcı olur.3,5
Kanser tedavisiyle birlikte psikolojik terapi, stresi azaltmak ve duygusal sağlığı iyileştirmek için oldukça faydalıdır.3,4
Kanser tedavisinden sonra ruh sağlığına faydalı uygulamalar
Kanserin psikolojik etkisini yumuşatmaya yardımcı olan psikoterapinin yanında, daha kaliteli hayata ulaşmanın başka yolları vardır. Aşağıda bazı örnekler verilmektedir:
Önceden tıbbi olur almak kaydıyla fiziksel egzersiz yapmak - kanser tedavisi gören insanların yaklaşık %66’sı egzersiz yapmamakta veya az yapmaktadır. Halbuki egzersiz yapmak aşağıdakiler gibi olumsuz his ve düşünceleri azaltır:
- Kanserin geri gelmesi korkusu;
- Anksiyete;
- Yorgunluk;
- Ağrı.
Aynı zamanda şunlara katkı sağlar:
- Özgüven;
- Duygusal sağlık;
- Kendi vücut tarzını kabullenme;
- Cinsellik;
- Uyku kalitesi;
- Sosyal etkileşimler.
Uzmanlar bir kişisel eğitmenden yardım almayı ve düzenli egzersizi günlük rutine dahil etmeyi tavsiye etmektedir. Bu egzersiz, yürüyerek, bisiklet sürerek, yüzerek veya kişinin sağlık durumu açısından güvenli herhangi bir aktivite yoluyla gerçekleştirilebilir.6
Meditasyon yapmak - Duyguların dengelenmesinin ve ana odaklanmanın ön plana çıkarıldığı farkındalık ruh hali, bir dizi meditasyon tekniğiyle gerçekleştirilebilir. Meditasyon ayrıca, depresyon veya anksiyete teşhisi konulmuş ve kriz geçiren kişiler dahil olmak üzere herkes için rahatlamanın ve olumsuz düşünceleri kontrol etmenin bir yoludur.1,7
Kendini ifade etmenin yollarını bulmak - Müzik, dans ve görsel sanatlar (örn. resim ve çizim yapmak) yaratıcılığı teşvik eden, canlandıran ve olumsuz duyguları uzaklaştırmaya yardımcı olan aktivitelere örnektir.1
Referanslar:
1 - Facing Forward – Life after Cancer Treatment. Available at: https://www.cancer.gov/publications/patient-education/life-after-treatment.pdf. Access on: November/2019.
2 - Stein KD, Syrjala KL, Andrykowski MA. Physical and psychological long‐term and late effects of câncer. Available at: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cncr.23448. Access on: November/2019.
3 - Ochoa C, Grau AC-, Vives J, Font A, Borràs J-M. Positive psychotherapy for distressed cancer survivors: Posttraumatic growth facilitation reduces posttraumatic stress. Available at: https://www.elsevier.es/en-revista-international-journal-clinical-health-psychology-355-articulo-positive-psychotherapy-for-distressed-cancer-S1697260016300552. Access on: November/2019.
4 - Spiegel D. Minding the body: Psychotherapy and cancer survival. Available at: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/bjhp.12061. Access on: November/2019.
5 - Hossein SA, Bahrami M, Mohamadirizi S, Paknaad Z. Investigation of eating disorders in cancer patients and its relevance with body image. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4462057/. Access on: November/2019.
6 - Vijayvergia N, Denlinger CS. Lifestyle Factors in Cancer Survivorship: Where We Are and Where We Are Headed. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4600146/. Access on: November/2019.
7 - Mehta R, Sharma K, L Potters, Wernicke AG, Parashar B. Evidence for the Role of Mindfulness in Cancer: Benefits and Techniques. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6623989/. Access on: November/2019.
Konu hakkında daha fazla bilgi edinin
Akciğer Kanserinde Beslenme
Kanser Hastası Biriyle Nasıl Konuşulur?
Yalnızca sözlerin dışında, dikkatlice dinleme yoluyla destek olmak da önemlidir.2
Kanser Teşhisinin Psikolojik Etkisi
Anksiyete, asabiyet, kayıtsızlık, üzgünlük ve depresyon kanser hastalarının yaygın olarak sahip olduğu hislerdir.1
Kanser Nedir? Kanser Risk Faktörleri Nelerdir?
Böyle bir haber aldıktan sonra korku ve endişe hissetmek son derece doğaldır. Ancak günümüzde tedavilerde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir ve erken teşhis ile iyileşme şansı büyük ölçüde artmaktadır.1
Doktor ve Kanser Hastası Arasındaki İlişki
Doktor-hasta ilişkisinin ilkelerinden birisi hastanın sağlığını ilgilendiren her şeye dair bilgilendirilme ve karar verme hakkıdır.