Kanserle Yaşamak Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Kanserden Kurtulma Süreci: Evreler, İstatistikler ve Tedavi Süreci

Son yıllarda tedavilerdeki ilerlemeler ve erken teşhis imkanları sayesinde kanserden kurtulanların sayısı önemli ölçüde artmıştır. 2019 yılında ABD'de kanserden kurtulanların sayısı 16,9 milyonu aşmıştır [1]. 2030 yılına kadar bu sayının 22,2 milyonun üzerine çıkması beklenmektedir [1]. 

Kanser teşhisi aldığınız anda siz de kanserden kurtulanlar arasına katılmış olursunuz. Aslında, Amerikan Kanser Derneği "kurtulan" terimini, yolculuğun hangi aşamasında olurlarsa olsunlar, kanser geçirmiş veya kanserle yaşayan herkes için kullanmaktadır. 

Bu makalede, kanserden kurtulmanın ne ifade ettiğine ve bunun sizin ve uzun vadeli sağlığınız için ne anlama geldiğine bakacağız. Ayrıca, iyileşme yolunda size yardımcı olacak mevcut destek olanaklarına da bakıyoruz.

Kanserden kurtulma süreci nedir? 

“Kanserden kurtulma” her kurtulan için farklı bir anlam ifade eder, ancak genel olarak bir hastaya yeni teşhis konulduğunda başlayan, tedavileri boyunca ve sonrasında devam eden bir yolculuğu kapsar. 

Bazı insanlar "kanserden kurtulma" terimini cesaret verici bulurken, diğerleri bu terimi kullanmamayı tercih etmektedir. Oldukça öznel bir terimdir ve bazı insanlar kanserin hayatlarını tanımlamasını istemezler. Sağlık durumlarının kimliklerinin belirlenmesinde bu kadar büyük bir rol oynamasını istemeyebilirler. Başka kişiler de uzun süredir kanserle yaşıyor olabilir ve “kurtulan” kelimesinin kendileri için doğru olmadığını düşünebilirler. 

Herkesin kanser ve kanser tedavisi deneyimi farklıdır. Sağlığınıza kavuşuyor olsanız ve tedaviniz sona eriyor olsa bile, birçok yeni veya karmaşık duygu hissediyor olabilirsiniz. Kanserden kurtulan insanların hissettiği bazı duygular şunlardır [2]: 

• Kanser tedavisi sonrası hayata dair kaygı 
• Kendini daha fazla kabullenme duygusu 
• Hayata karşı yeni bir minnettarlık duygusu 
• Genel sağlık durumuna ilişkin daha fazla endişe duymak 
• Maddi konularda endişeler 
• İş veya ilişkilerdeki değişikliklere uyum sağlamada zorluklar 

Kanserden Beraber Kurtulanlar 

“Kanserden beraber kurtulanlar” terimini duymuş olabilirsiniz. Buradaki kastedilen, eş, çocuklar, arkadaşlar veya kanser tedavisi sırasında bir kişiye destek olan aile üyeleri gibi sevilen kişilerdir. 

“Beraber kurtulan” terimi, kanserin bireyin yaşamı üzerindeki etkisinin yanı sıra çevresindeki arkadaşları ve ailesiyle olan ilişkilerinin üzerinde de etkisi olduğunu vurgulamaktadır. 

Kanserden Kurtulma İstatistikleri 

Kanserden kurtulan insanların yüzdesi, yalnızca kanser türüne değil, aynı zamanda yaş gibi bireysel faktörlere de bağlı olarak büyük ölçüde değişir. 

Genel olarak, Amerika Birleşik Devletleri'nde tüm kanser türleri için ölüm oranı 100.000 kişide 158,3'tür [3]. Ölüm oranı erkeklerde kadınlardan biraz daha yüksek olup 100.000 erkekte 189,5 ve 100.000 kadında 135,7'dir [3]. 

Bu farkın bir kısmı, erkekleri ve kadınları etkileyen kanser türlerinden kaynaklanmaktadır. Örneğin kadınlar, düzenli önleyici taramalar sırasında genellikle erken teşhis edilebilen rahim ağzı veya meme kanserinden etkilenebilir [4]. 

Her yıl yüz binlerce insan kanserden kurtulmaktadır. Aslında, bugün ABD'de kanserden kurtulan 16,9 milyon insan bulunmaktadır [1], dolayısıyla sizin de kanserden kurtulan birini tanıyor olma ihtimaliniz yüksektir. 

Kanserle yaşamak 

Kanser teşhisini takip eden günler ve haftalar kafa karıştırıcı, stresli veya korkutucu olabilir. Bu durum gayet normaldir - kanserle yaşamayı öğrenirken, hayatınızı ve düzeninizi iyileşmeye odaklı yeni bir rutine adapte olmaya çalışıyorsunuz. 

Kanserin türüne ve teşhis sırasındaki evresine bağlı olarak, tedaviniz aşağıdaki yöntemlerden birini veya bir bileşimini içerebilir [5]: 

• Ameliyat 
• Kemoterapi
• Radyasyon
• İlaç 

Kanserin kendisinden ziyade kanser tedavilerinin yan etkileriyle başa çıkmak için ilave ilaçlar almanız gerekebilir. Örneğin, kemoterapi iştah kaybına neden olabilir, bu nedenle ek ilaçlar almanız veya beslenme ihtiyaçlarınızı karşılamak için yüksek kalorili bir besin takviyesi ile diyetinizi düzenlemeniz gerekebilir. 

Kemoterapi, radyasyon ve bazı ilaçlar iyi beslenmenizi ve aktif kalmanızı zorlaştırabilir [6]. Bu nedenle, dinlenmeniz ve bu süre zarfında sağlıklı kalmak için nasıl bir yol izlemeniz gerektiği konusunda doktor tavsiyesi almanız önemlidir. 

Eğer sağlıklı bir diyet uygulamakta zorlanıyorsanız, ne yemeniz gerektiği ve mümkün olduğunca nasıl sağlıklı kalabileceğinizle ilgili en güncel ipuçları ve püf noktaları için kanserle beslenme sayfamızı keşfedin.

Kanserle Yaşamak 

Tedaviniz bittikten sonra bile kendinizi iyi hissetmeyebilir ve endişeli olabilirsiniz. Kanserin tekrar ortaya çıkmasından endişe ediyor ya da kemoterapi veya radyasyonun yan etkilerini hala yaşıyor olabilirsiniz. Gücünüzü yeniden kazanmak ve hem fiziksel hem de duygusal sağlığınızı desteklemek bu geçiş aşamasında size yardımcı olabilir [7]. 

Aşağıdaki diyet ve beslenme makalelerimizde kanserle yaşam ve tedavi sırasında sağlıklı kalma hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz: 

• Beslenme ve Diyetle Kanserle Mücadele 
• Kanser Hastaları için Sağlıklı Gıdalar
• Meme Kanseri için İyi Beslenme 
• Akciğer Kanserinde Diyet ve Beslenme İpuçları 
• Prostat Kanseriyle Mücadele Eden Hastalar için Diyet İpuçları 

Kanserin tekrarlama riski kanserin türüne ve vücudun tedaviye verdiği yanıta bağlıdır [8]. 

Doktorunuz, gelecekle ilgili korku ve belirsizlik duygusunu hafifletmeye yardımcı olmak için risk düzeyleriniz hakkında sizinle konuşur. Kanserin uyku halinde (yani hücrelerin çoğalmayı bırakıp aktif olmayan bir durumda kalması) [9] veya tam remisyonda (yani kanserinizin kaybolduğu, ancak mutlaka iyileşmediği anlamına gelir) [10] kalmasını sağlamak için muhtemelen düzenli kontrollerden oluşan bir program yapacaklardır. 

Kanserin Ardından Hayat 

Uzun süreli kanserden kurtulma süreci kendine has zorlukları da beraberinde getirir. Kanserden kurtulan birçok kişi hayatın normale döndüğünü ve normal işlerine, rutinlerine ve sosyal yaşamlarına geri döndüklerini görebilmektedir. Bununla birlikte, fiziksel, psikolojik ve maddi zorluklarla da karşılaşmanız muhtemeldir. 

Ayrıca yaşam tarzınızı sağlığınıza öncelik verecek şekilde ayarlayabilir ve gelecekte kanser ve başka hastalıklara yakalanma riskinizi en aza indirmeye çalışabilirsiniz. Aşağıda, kanserden sonra sağlıklı bir yaşam tarzının nasıl sürdürüleceğine dair ipuçlarına yer verdik. 

Kanserden kurtulan biri olarak sağlığınızı nasıl koruyabilirsiniz? 

Kanserden kurtulma sürecinin her aşamasında beden ve ruh sağlığınıza dikkat etmek için yapabileceğiniz pek çok şey vardır: 

• Sağlıklı ve dengeli beslenmek 
• Günlük hayatınıza bol miktarda düzenli hareket veya egzersiz ekleyerek yeniden aktif hale gelmek 
• Kontrol programınızı takip etmek 
• Sosyal ilişkilere ve ruh sağlığınıza öncelik vermek 
• Kanserden kurtulma bakım planı oluşturmak 

Kanserden Kurtulma Bakım Planı 

Kanserden kurtulma bakım planı, kanser tedavisinden sonra sağlığınızı korumanızı kolaylaştırabilir [12]. Bakım planınız şunları içerebilir: 

• Sağlık Kayıtları: Doktorunuz veya bakım ekibiniz, tedavinin her aşamasında teşhisiniz, tedavileriniz ve sonuçlarınızla ilgili kayıtları size sağlayabilir. Daha sonra ihtiyaç duymanız halinde bunları bir arada güvenli bir yerde saklayın. 
• Takip Randevuları Takvimi: Bu randevular, kanserin hala remisyonda olduğundan ve tedaviden kaynaklanan uzun vadeli yan etkiler yaşamadığınızdan emin olmaya odaklanacaktır. 
• Sağlığınızı ve iyi hissetme halinizi geliştirmeye yönelik fikirler: Bakım planınızda bir beslenme uzmanına görünmeniz ve gücünüzü yeniden kazanmanıza ve kendinizi daha kısa sürede iyi hissetmenize yardımcı olacak bilim destekli bir diyet ve egzersiz planı geliştirmeniz önerilebilir. 

Doktorunuza kanserden kurtulma bakım planını birlikte gözden geçirip geçiremeyeceğinizi sorun ve emin olmadığınız bir şey varsa bunları sorduğunuzdan emin olun.

Kaynaklar 

[1] NCI Statistics and Graphs https://cancercontrol.cancer.gov/ocs/statistics 

[2] NCI Feelings and Cancer https://www.cancer.gov/about-cancer/coping/feelings 

[3] NCI Cancer Statistics https://www.cancer.gov/about-cancer/understanding/statistics 

[4] Early Detection of Breast, Cervical, Ovarian and Endometrial Cancers in Low Resource Countries: An Integrated Approach https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3272175/ 

[5] Cancer Treatment Types https://www.webmd.com/cancer/ss/slideshow-cancer- treatments 

[6] Stephanie Barrera, M.S., R.D. & Wendy Demark-Wahnefried, PhD., R.D (2010). Nutrition During and After Cancer Therapy. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2770876/ 

[7] R. Segal, MD et al (2017). Exercise for people with cancer: a systematic review. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5576469/ 

[8] Cancer Recurrence Statistics https://www.cancertherapyadvisor.com/home/tools/fact- sheets/cancer-recurrence-statistics/ 

[9] Aguirre-Ghiso, Julio A. (2007). Models, mechanisms and clinical evidence for cancer dormancy. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17957189/ 

[10] Remission: What Does It Mean? https://www.webmd.com/cancer/remission-what-does- it-mean 

[11] Michelle J. Naughton, PhD, MPH & Kathryn E. Weaver, PhD, MPH, (2015). Physical and Mental Health Among Cancer Survivors. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4503227/ 

[12] ASCO Cancer Treatment and Survivorship Care Plans. https://www.cancer.org/treatment/survivorship-during-and-after-treatment/long-term-health- concerns/survivorship-care-plans.html